تاثیر مواد نگهدارنده بر سطح چشم در بیماران مبتلا به فشار چشم یا گلوکوم

افزایش شیوع بیماری سطح چشم (OSD) در بیماران مبتلا به گلوکوم، مسئله‌ای جدی است که نباید نادیده گرفته شود. به عنوان چشم‌پزشک، باید سلامت کلی سطح چشم بیماران و پیشگیری از OSD را در طول عمر بیماران، در کنار کنترل گلوکوم، در اولویت قرار داد.

هرچند گلوکوم به طور سنتی بیماری سطح چشم نیست، اما مطالعات نشان داده‌اند که بین ۳۰ تا ۷۰ درصد بیماران مبتلا به گلوکوم دچار درجاتی از بیماری سطح چشم می‌شوند. در حالی که این میزان در جمعیت هم‌سن بدون گلوکوم تنها ۵ تا ۳۰ درصد است. OSD فقط یک ناراحتی ساده نیست و حتی با افزایش میزان شکست جراحی‌های گلوکوم نیز ارتباط دارد.

عوامل خطر متعددی مانند افزایش سن، ژنتیک، جنسیت و بیماری‌های همراه سیستمیک، نقش مهمی در بروز OSD دارند. در برخی بیماران، OSD از قبل وجود داشته و با درمان‌های چشمی تشدید می‌شود. اما مطالعات متعدد نشان داده‌اند تا ۵۹ درصد بیماران پس از شروع داروهای موضعی گلوکوم دچار OSD خواهند شد. تعداد داروهای ضدگلوکوم، دفعات مصرف و مدت زمان درمان، از عوامل پیش‌بینی کننده شدت OSD هستند.

مواد نگهدارنده در داروهای گلوکوم

مواد نگهدارنده مدت‌هاست که برای محافظت از دارو مقابل آلودگی‌های میکروبی به قطره‌های چشمی اضافه می‌شوند. این موضوع اگرچه به حفظ استریلیتی کمک می‌کند، اما عوارض مخربی نیز دارد که نباید دست‌کم گرفت.

“بنزالکونیوم کلراید (Benzalkonium Chloride - BAK)”، که حتی به عنوان ضدعفونی‌کننده نیز شناخته می‌شود، در ۷۰ درصد فرمولاسیون‌های داروهای چشمی وجود دارد. مطالعات متعددی نشان داده‌اند که غلظت بالاتر و مصرف تجمعی “بنزالکونیوم کلراید (BAK)” موجب افزایش سمیت سطح چشم، ناپایداری فیلم اشکی، کاهش سلول‌های گابلت، اختلال سد دفاعی اپی‌تلیوم قرنیه و حتی آسیب به ساختارهای عمقی چشم مانند مشبک ترابکولار ™ می‌شود.

بیمارانی که از داروهای دارای مواد نگهدارنده و “بنزالکونیوم کلراید (BAK)” استفاده می‌کنند معمولاً علائمی مانند درد، سوزش، خارش، خشکی و تحریک چشم دارند و امتیاز بدتری در شاخص بیماری سطح چشم (OSDI) کسب می‌کنند. این عوارض اهمیت زیادی دارند، زیرا موفقیت درمان وابسته به همکاری و پیروی بیمار است. تعجب‌آور نیست که تا ۶۰ درصد بیماران دچار چنین مشکلاتی، برنامه دارویی خود را رعایت نمی‌کنند.

اکثر داروهای ژنریک گلوکوم حاوی “بنزالکونیوم کلراید (BAK)” هستند، اما امروزه فرمولاسیون‌های بدون مواد نگهدارنده نیز در دسترس قرار گرفته‌اند. مطالعات بالینی نشان داده‌اند که این قطره‌ها سمیت سلولی به مراتب کمتری نسبت به قطره‌های حاوی “بنزالکونیوم کلراید (BAK)” دارند و سبب کاهش علائم OSD، بهبود پیروی درمانی بیماران و کنترل موثر فشار داخل چشمی (IOP) بدون کاهش اثربخشی می‌شوند.

با وجود اینکه گزینه‌های بدون ماده نگهدارنده مانند “بنزالکونیوم کلراید (BAK)” هم‌اکنون به راحتی در دسترس‌اند و اثربخشی مشابه دارند، انتخاب آن‌ها می‌تواند منجر به کاهش علائم OSD، افزایش همکاری بیماران و کاهش ریسک جراحی با حفظ سلامت سطح چشم و مشبک ترابکولار شود.

واجب است بیماران را درباره گزینه‌های بدون مواد نگهدارنده، به ویژه “بنزالکونیوم کلراید (BAK)”، آگاه کنیم و سلامت سطح چشم آن‌ها را همزمان با کنترل فشار چشم، حفظ کنیم.

قطره استریل چشمی اشک مصنوعی لاکری ویژن پلاس بدون ماده نگهدارنده متعلق به شرکت داروسازی سلامت سازان پارس بوعلی برای استفاده پیشنهاد می گردد.

نویسندگان:

دکتر ایدی جی. میلر-الیس

دکتر میلدرد ام.جی. اولیویه

References:

1. Baudouin C, Kolko M, Melik-Parsadaniantz S, Messmer EM. Inflammation in glaucoma: from the back to the front of the eye, and beyond. Prog Retin Eye Res. 2021;83:100916. doi:10.1016/j.preteyeres.2020.100916

2. Chamard C, Larrieu S, Baudouin C, Bron A, Villain M, Daien V. Preservative-free versus preserved glaucoma eye drops and occurrence of glaucoma surgery. A retrospective study based on the French national health insurance information system, 2008-2016. Acta Ophthalmol. 2020;98(7):e876-e881. doi:10.1111/aos.14410

3. Mylla Boso AL, Gasperi E, Fernandes L, Costa VP, Alves M. Impact of ocular surface disease treatment in patients with glaucoma. Clin Ophthalmol. 2020;14:103-111. doi:10.2147/OPTH.S229815

4. Harasymowycz P, Hutnik C, Rouland JF, et al. Preserved versus preservative-free latanoprost for the treatment of glaucoma and ocular hypertension: a post hoc pooled analysis. Adv Ther. 2021;38(6):3019-3031. doi:10.1007/s12325-021-01731-9

5. Thygesen J. Glaucoma therapy: preservative-free for all? Clin Ophthalmol. 2018;12:707-717. doi:10.2147/OPTH.S150816

6. Goldstein MH, Silva FQ, Blender N, Tran T, Vantipalli S. Ocular benzalkonium chloride exposure: problems and solutions. Eye (Lond). 2022;36(2):361-368. doi:10.1038/s41433-021-01668-x

7. Zhang X, Vadoothker S, Munir WM, Saeedi O. Ocular surface disease and glaucoma medications: a clinical approach. Eye Contact Lens. 2019;45(1):11-18. doi:10.1097/ICL.0000000000000544

8. Merchel Piovesan Pereira B, Tagkopoulos I. Benzalkonium chlorides: uses, regulatory status, and microbial resistance. Appl Environ Microbiol. 2019;85(13):e00377-19. Published 2019 Jun 17. doi:10.1128/AEM.00377-19

https://www.ophthalmologytimes.com/view/the-impact-of-preservatives-on-the-ocular-surface-in-patients-with-ocular-hypertension-or-glaucoma